Σε συνεχή άνοδο βρίσκεται η χρήση των ψηφιακών πληρωμών και στην Ελλάδα, όπου σταδιακά αρχίζουν να έρχονται και ορισμένες από τις νέες τάσεις όπως είναι η χρήση των κωδικών QR αλλά και η ενσωμάτωση τραπεζικών υπηρεσιών από επιχειρήσεις λιανικής και όχι μόνο (embedded finance). Εξέλιξη που έχει ως αποτέλεσμα οι «παίκτες» στο συγκεκριμένο χώρο να επιδιώκουν να ενισχύσουν την παρουσία τους δίνοντας έμφαση και σε κλάδους όπως είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες.Χαρακτηριστικό της ενισχυμένης δημοτικότητας είναι ότι σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ, το 37,1% της αξίας των συνολικών καταναλωτικών δαπανών έχει φθάσει να πραγματοποιείται με κάρτες, ποσοστό που είναι στα ίδια επίπεδα με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, η αξία των συναλλαγών με κάρτες το 2022 έφθασε κοντά στα 50 δισ. ευρώ, ενώ ο αριθμός των συναλλαγών πλησίασε τα 1,8 δισ. κάτι που δείχνει ότι οι κάρτες χρησιμοποιούνται ακόμη και για μικρής αξίας συναλλαγές. Η τάση παρουσιάζεται αυξητική και για το 2023 καθώς, σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιευθέντα στοιχεία της Cardlink, το α’ τρίμηνο της φετινής χρονιάς η αύξηση στην αξία των συναλλαγών ήταν της τάξεως του 15% και έφθασε στο +17% όσον αφορά στον αριθμό.Επιπλέον, εντυπωσιακή αύξηση παρουσιάζουν και άλλες μορφές ψηφιακών συναλλαγών όπως είναι οι άμεσες μεταφορές χρημάτων μεταξύ προσώπων (Ρ2P) με εφαρμογές όπως το IRIS της ΔΙΑΣ να είναι όλο και πιο δημοφιλείς. Είναι χαρακτηριστικό ότι η αύξηση των συναλλαγών IRIS P2P το 2022 ήταν της τάξεως του 214% σε σχέση με το 2021 και το 2023 έχει ξεκινήσει με υψηλούς ρυθμούς. Σημειώνεται ότι οι χρήστες του IRIS P2P, το οποίο είναι προσβάσιμο μέσω των εφαρμογών mobile banking των ελληνικών τραπεζών από 700.000 το 2021, σήμερα ανέρχονται σε 1,7 εκατομμύρια, με τον αριθμό εγγραφής των νέων χρηστών να παραμένει σταθερός πλέον στους 60.000 σε μηνιαία βάση και με στόχο την υπέρβαση των 2 εκατομμυρίων χρηστών έως το τέλος του 2023, σύμφωνα με τη ΔΙΑΣ.Παράλληλα, βλέπουμε και νέες μορφές ψηφιακών πληρωμών να κάνουν την εμφάνιση τους. Η ΔΙΑΣ έχει λανσάρει τη δυνατότητα να πληρώνει κανείς online σκανάροντας έναν κωδικό QR που εμφανίζεται στην οθόνη του, ενώ γενικότερα οι κωδικοί QR εκτιμάται ότι θα είναι όλο και πιο δημοφιλείς στη χώρα μας όσον αφορά στις πληρωμές.Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι «παίκτες» από το χώρο των πληρωμών όπως η Nexi και η Cardlink δίνουν όλο και μεγαλύτερη έμφαση στην προώθηση νέων λύσεων προς συγκεκριμένες κατηγορίες επιχειρήσεων όπως είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι ελεύθεροι επαγγελματίες αλλά και τα ηλεκτρονικά καταστήματα. Εφαρμογές όπως το pay by link όπου ο πωλητής στέλνει στον αγοραστή έναν σύνδεσμο για να ολοκληρώσει μία αγορά λύνουν τα χέρια σε επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες που θέλουν να προσφέρουν περισσότερες επιλογές στους πελάτες τους. Επίσης, με ενδιαφέρον αναμένονται και κινήσεις που αναμένεται να γίνουν από τις ελληνικές τράπεζες όσον αφορά την παροχή στις επιχειρήσεις – πελάτες τους της δυνατότητα να ενσωματώσουν χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, το αποκαλούμενο και embedded finance ή banking as a service. Δεν είναι τυχαία η στρατηγική συνεργασία της Εθνικής Τράπεζας με την Epsilon Net για το συγκεκριμένο θέμα ούτε η είσοδος της tbi bank στην ελληνική αγορά, ενώ προς αυτή την κατεύθυνση θα κινηθεί και η Shnappi, το εγχείρημα της Τράπεζας Πειραιώς με την Natech.Την ίδια στιγμή, οι Έλληνες χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο το smartphone τους για τη διεκπεραίωση πληρωμών. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Focus Bari, το 33% των Ελλήνων καταναλωτών δηλώνει ότι έχει κάποια κάρτα σε ένα ψηφιακό πορτοφόλι στο smartphone τους. Πάντως, μόλις το 7% των συναλλαγών πραγματοποιήθηκε -σύμφωνα με την ίδια έρευνα- μέσω smartphone. Σημειωτέον πως μία ενδιαφέρουσα εξέλιξη όσον αφορά στα ψηφιακά πορτοφόλια είναι ότι οι συστημικές τράπεζες, με πιο πρόσφατο παράδειγμα την Alpha Bank, αρχίζουν να καταργούν τα δικά τους wallets στο Android προτείνοντας στους πελάτες τους να χρησιμοποιήσουν το Google Pay. Για τους iOS χρήστες ούτως ή άλλως το Apple Pay ήταν η μόνη επιλογή.Οι επόμενες τάσειςΕνδιαφέρον πάντως έχει και τι θα δούμε στο μέλλον. H Mastercard δημοσίευσε πρόσφατα μία έρευνα με τίτλο «The Future of Payments», η οποία αποκαλύπτει 9 καινοτόμες τάσεις που αναδιαμορφώνουν το μέλλον των πληρωμών, μέσα από τη δημιουργία ταχύτερων και πιο ευέλικτων επιλογών πληρωμής, προσφέροντας παράλληλα ασφάλεια και άνεση στους καταναλωτές.Οι εννέα καινοτόμες τάσεις αφορούν:Έναν Ψηφιοποιημένο Κόσμο (Tokenized World): Η ψηφιοποίηση σχεδόν όλων των μορφών περιουσίας – από ακίνητα, μέχρι προσωπικά δεδομένα – θα καταστήσει την αξία τους προσβάσιμη και ανταλλάξιμη, δημιουργώντας νέες μορφές χρήματος. H ψηφιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων θα επιτρέψει στους ανθρώπους να χρησιμοποιούν, να συνδυάζουν και να ανταλλάσσουν νέες μορφές αξίας, απελευθερώνοντας κεφάλαια, καθώς και νέα επιχειρηματικά μοντέλα. Η επέκταση της τεχνολογίας του tokenization, και σε άλλα περιουσιακά στοιχεία του φυσικού κόσμου πέραν του χρήματος, προβλέπεται να αλλάξει μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την αξία και το τι χρησιμοποιούμε για πληρωμές.Πορτοφόλια Απεριόριστης Δυνατότητας (Ubiquitous Wallets): Τα ψηφιακά πορτοφόλια νέας γενιάς θα γίνουν ένα μοναδικό σημείο αναφοράς, στα οποία οι άνθρωποι θα μπορούν να διαχειρίζονται τα προσωπικά τους έγγραφα, την περιουσία και τις πληρωμές τους. Προβλέπεται ότι θα έχουν εξέχουσα θέση στην καθημερινότητα, επιτρέποντας την πρόσβαση σε υπηρεσίες και πληρωμές σε οποιοδήποτε περιβάλλον. Τράπεζες και ψηφιακοί παίκτες που ανταγωνίζονται σε αυτόν τον χώρο, θα προχωρήσουν με την παροχή πορτοφολιών πολλαπλής χρήσης, υλοποιώντας την υπόσχεση ενός πορτοφολιού για τη διαχείριση των πάντων.Προγραμματισμένες Πληρωμές (Programmable Payments): Στο μέλλον, οι προγραμματισμένες πληρωμές θα εφαρμοστούν σε πολύπλοκες, μεγάλης κλίμακας συναλλαγές, αναδιαμορφώνοντας τις αλυσίδες εφοδιασμού, τις πληρωμές δικαιωμάτων (royalties) κλπ. Οι νέοι αυτοί τρόποι προγραμματισμού ροών πληρωμών μεγάλων επιχειρήσεων, με χρήση αυτοματοποίησης, θα δώσουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στις οικονομίες. Παράλληλα, η ενσωμάτωση μηνυμάτων και άλλων υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας, όπως η κυβερνοασφάλεια, θα οδηγήσει σε πιο «έξυπνες» επιλογές πληρωμής.Συνδεδεμένες Οικονομικές Υπηρεσίες (Connected Finance): Tο ανοιχτό τραπεζικό σύστημα (open banking) και η ενσωματωμένη χρηματοδότηση (embedded finance), θα συνδυαστούν για να δημιουργήσουν λύσεις «συνδεδεμένων οικονομικών υπηρεσιών» που διευκολύνουν τις πληρωμές σε φυσικά, ψηφιακά και εικονικά περιβάλλοντα. Με τον τρόπο αυτό, οι αναδυόμενες τεχνολογίες θα διευρύνουν τους τρόπους και τα μέρη που πληρώνουμε — τόσο στον φυσικό, όσο και στον ψηφιακό κόσμο.Δίκτυο πληρωμών χωρίς σύνορα (Borderless Rails): Η εμπορική δραστηριότητα θα ξεπερνά τα εμπόδια που περιορίζουν σήμερα τη ροή των χρημάτων, των δεδομένων, των αγαθών και των υπηρεσιών, τόσο σε γεωγραφικές όσο και σε ψηφιακές αγορές.Διεύρυνση στην αποδοχή πληρωμών (Unleashing Acceptance): Η εμπειρία των πελατών θα εμπλουτιστεί με νέες επιλογές πληρωμής που θα καταστήσουν τη διαδικασία ολοκλήρωσης αγοράς ταχύτερη και πιο ευέλικτη. Στο πλαίσιο αυτό, οι έμποροι θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία ως προς την αποδοχή και οι καταναλωτές θα επωφεληθούν από μία εξαιρετικά αναβαθμισμένη εμπειρία πληρωμής. Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, αναμένεται ο πολλαπλασιασμός των επιλογών αποδοχής και η προσθήκη νέων σημείων αλληλεπίδρασης, που θα αναβαθμίσουν την εμπειρία πληρωμών των καταναλωτών. Παράλληλα, οι καινοτομίες στην αποδοχή πληρωμών, θα παρέχουν έναν οικονομικά αποδοτικό τρόπο για τους εμπόρους που θα ξεκλειδώσουν νέες ευκαιρίες εσόδων και θα ανταποκριθούν στις προσδοκίες των καταναλωτών για ταχύτητα και ευκολία.Συμπεριληπτική Πίστωση (Inclusive Credit): Νέα μοντέλα βαθμολόγησης στον τομέα των πιστώσεων και λύσεις δανεισμού θα ενισχύσουν τις ιστορικά υποχρηματοδοτούμενες κοινότητες παγκοσμίως. Η μεγαλύτερη και χωρίς αποκλεισμούς πρόσβαση σε πίστωση θα επιταχυνθεί βραχυπρόθεσμα, μεταμορφώνοντας δυνητικά τη ζωή των κοινοτήτων αυτών, τροφοδοτώντας την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη. Παράλληλα, τράπεζες, fintechs και άλλοι παίκτες της ψηφιακής οικονομίας που μπορούν να παρέχουν πιο δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς πίστωση, θα επωφεληθούν μέσα από ευκαιρίες ανάπτυξης.Συνειδητή Κατανάλωση (Conscious Consumerism): Οι καταναλωτές θα χρησιμοποιούν την οικονομική τους δύναμη για να ανταμείψουν τις εταιρείες που στηρίζουν έμπρακτα τους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς τους στόχους και να προτιμούν επιχειρήσεις που λειτουργούν ηθικά σε κάθε έκφανση της δραστηριότητάς τους.Εμπιστοσύνη (Embedded Trust): Οι καταναλωτές θα διαμορφώνουν την ατζέντα της κυβερνοασφάλειας, επιλέγοντας να κάνουν συναλλαγές με εταιρείες που επιτυχώς προστατεύουν τα προσωπικά δεδομένα των πελατών τους. Η εμπιστοσύνη θα αποτελέσει ένα κρίσιμο σημείο διαφοροποίησης για τις εταιρείες, καθώς όσοι κερδίζουν και διατηρούν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών θα μπορούν να συγκεντρώσουν ένα σημαντικότερο μερίδιο των ροών πληρωμών.