Αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτων που μπορούν να προληφθούνΚάποτε το κάπνισμα θεωρούνταν μια ανάλαφρη συνήθεια, η οποία δεν έβλαπτε την υγεία. Όμως, έρευνες έδειξαν πως το κάπνισμα συνδέεται άμεσα με καρκίνο και χιλιάδες άλλα προβλήματα υγείας. Κάτι που τώρα είναι ευρέως γνωστό, τότε ίσως είχε ξαφνιάσει τους φανατικούς καπνιστές.Ωστόσο, τα στοιχεία αυτά δεν πτοούν όσους θέλουν να καπνίσουν. Κάθε λεπτό, 10 εκατομμύρια καπνιστές ανάβουν τσιγάρο και 15 άνθρωποι πεθαίνουν λόγω του καπνίσματος. Παρακάτω, ακολουθούν πέντε στοιχεία με αφορμή την σημερινή  Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος.Πόσοι καπνιστές υπάρχουν σήμερα;Από τους 8 δισ. ανθρώπους στη Γη, εκτιμάται ότι περίπου το 1 δισ. είναι καπνιστές, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και το The Tobacco Atlas.Κάθε χρόνο, καταναλώνονται περισσότερα από 5.000 δισ. τσιγάρα, όπως αναφέρει το The Tobacco Atlas, ένα κέντρο πληροφόρησης για το κάπνισμα της αμερικανικής μη κυβερνητικής οργάνωσης Vital Strategies και του πανεπιστημίου του Ιλινόις στο Σικάγο.Ο αριθμός των καπνιστών μειώνεται εδώ και αρκετά χρόνια, χάρη στα αντικαπνιστικά μέτρα που υιοθετούν οι χώρες, όπως η αύξηση των φόρων. Επίσης, σε αυτό έχει συμβάλλει και η πρόσφατη εμφάνιση του ηλεκτρονικού τσιγάρου.Το 2000, το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού άνω των 15 ετών ήταν καπνιστές, έναντι του 20% που είναι τώρα.Σε ποια χώρα καπνίζουν περισσότερο;Ο μεγαλύτερος αριθμός καπνιστών βρίσκεται στην Κίνα: η χώρα του 1,4 δισ. κατοίκων μετρά σχεδόν 300 εκατ. καπνιστές, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΟΥ για το 2020.Στην Ινδονησία, επίσης, υπάρχει μεγάλος αριθμός καπνιστών μεταξύ των ανδρών: το 62,7% όσων είναι άνω των 15 ετών καπνίζει.Πλέον, το κάπνισμα αφορά, κυρίως, τις πιο φτωχές χώρες: το 80% των καπνιστών ζει σε χώρες με χαμηλό ή μεσαίο εισόδημα.Στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή παρατηρείται μικρή μείωση των καπνιστών, αν και κάποιες χώρες, όπως η Αίγυπτος και το Ιράκ, ακολουθούν αντίθετη πορεία.Πόσοι νεκροί οφείλονται στο κάπνισμα;Το κάπνισμα αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτων που μπορούν να προληφθούν: σε όλο τον κόσμο ένας άνθρωπος πεθαίνει κάθε τέσσερα δευτερόλεπτα, λόγω του καπνίσματος.Το ενεργητικό ή παθητικό κάπνισμα σκότωσε σχεδόν 9 εκατ. ανθρώπους το 2019, σύμφωνα με την έρευνα «Global Burden of Disease» που δημοσιεύθηκε το 2021 στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet.Καρκίνοι, κυρίως των πνευμόνων, αναπνευστικά και καρδιαγγειακά προβλήματα είναι οι βασικές ασθένειες που συνδέονται με το κάπνισμα.Τον 20ο αιώνα, εξαιτίας του καπνίσματος, έχασαν τη ζωή τους 100 εκατ. άνθρωποι, βάσει έρευνας που δημοσιεύθηκε το 2009 στο περιοδικό Nature, αριθμός μεγαλύτερος από τους 60 με 80 εκατ. νεκρούς του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και τους 18 εκατ. νεκρούς του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου.Το πρώτο μισό του 21ου αιώνα, ενδέχεται να πεθάνουν από το κάπνισμα 450 εκατ. άνθρωποι. Παράλληλα, κοστίζει πολύ στην κοινωνία: απορροφά το 6% των παγκόσμιων δαπανών για την υγεία, σύμφωνα με έρευνα που συντόνισε ο ΠΟΥ και δημοσιεύθηκε το 2018 στο περιοδικό Tobacco Control.Ποιες είναι οι επιπτώσεις στον πλανήτη;Τα τσιγάρα βλάπτουν όχι μόνο τους πνεύμονες και τις αρτηρίες των καπνιστών, αλλά και τον πλανήτη. Η παραγωγή και η κατανάλωση καπνού προκαλούν την έκλυση 84 εκατ. τόνων διοξειδίου του άνθρακα ετησίως.Σχεδόν ένα εκατομμύριο τόνοι από γόπες πετιούνται ετησίως, μαζί με τα μη βιοδιασπώμενα φίλτρα τους, που περιέχουν οξικό άλας. Η καλλιέργεια καπνού χρειάζεται κάθε χρόνο 22 δισεκ. τόνους νερού και η καπνοβιομηχανία παράγει 25 εκατ. τόνους στερεών απορριμμάτων.Είναι ένας τομέας σε παρακμή;Κάθε άλλο. Σύμφωνα με το The Tobacco Atlas, στις πλούσιες χώρες, η καπνοβιομηχανία στρέφεται σε άλλα προϊόντα, με πρώτα το ηλεκτρονικό τσιγάρο. Στις χώρες με χαμηλό ή μεσαίο εισόδημα, οι μεγάλες καπνοβιομηχανίες συνεχίζουν την «επιθετική» πολιτική τους και δαπανούν μεγάλα ποσά για να αντισταθούν στα αντικαπνιστικά μέτρα.Τα αμερικανικά γραφεία οικονομικής ανάλυσης αναμένουν τα επόμενα πέντε με οκτώ χρόνια, ετήσια αύξηση κατά περίπου 2,5% του ετήσιου κύκλου εργασιών του τομέα, ο οποίος το 2023 θα φτάσει τα 940 δισεκ. δολάρια.Για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, ο ΠΟΥ καλεί τους γεωργούς να στραφούν στην καλλιέργεια βρώσιμων προϊόντων, για να ενισχύσουν την επισιτιστική ασφάλεια, επισημαίνοντας ότι στην Αφρική τα εδάφη όπου καλλιεργείται καπνός αυξήθηκαν κατά σχεδόν 20% μέσα σε 15 χρόνια.