Ο Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Γυναικών ΡΟΜ Δροσερού Ξάνθης ‘’Η ΕΛΠΙΔΑ’’ συμμετείχε τη Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2022 στη συνάντηση διαβούλευσης με στόχο την προώθηση της οικονομικής και κοινωνικής ένταξης των κοινοτήτων Ρομά που έλαβε χώρα στην Αίθουσα δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Ξάνθης στα πλαίσια της διαμόρφωσης του τοπικού σχεδίου δράσης για Ρομά (ΕΣΚΕ Ρομά 2021– 2027).Στη συγκεκριμένη διαβούλευση τέθηκαν από την πλευρά μας τα παρακάτω προβλήματα τα οποία χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης και με τα οποία έχει ασχοληθεί ο Σύλλογος από το 2006 έως σήμερα. Όλα τα παρακάτω έχουν κοινοποιηθεί στα αρμόδια Υπουργεία καθώς και στο Συνήγορο του Πολίτη.1) Ένταξη του οικισμού στο Σχέδιο πόλης της ΞάνθηςΗ μη ένταξη συνεπάγεται έλλειψη σχεδίων οικοδομής, τίτλων ιδιοκτησίας, αποχετευτικού συστήματος, ασφαλτόστρωσης δρόμων, πεζοδρόμησης, έργων υποδομής, αστικής συγκοινωνίας, δικτύου λυμάτων και όμβριων και ηλεκτροδότησης σε ορισμένες περιοχές. Πρόκειται για έναν παλαιό, μόνιμο οικισμό 8,227 χιλιάδων Ελλήνων Ρομά ο οποίος υπάρχει πριν από το 1941.Η έλλειψη σχεδίων οικοδομής και τίτλων ιδιοκτησίας έχει ως συνέπεια την επιβολή υπέρογκων προστίμων στους κατοίκους λόγω των αυθαίρετων οικημάτων τα οποία αδυνατούν να αποπληρώσουν. Ο Δήμος και πιο συγκεκριμένα το Τμήμα Πολεοδομίας θα πρέπει να ενημερώνει τους κατοίκους για τον τρόπο απόκτησης νομίμως των σχετικών αδειών.2) Εκπαίδευση και σχολείαΗ εκπαίδευση είναι θεμελιώδης προϋπόθεση για την ένταξη και τη μελλοντική απασχόληση. Οι προκλήσεις της κοινότητας των Ρομά, μεταξύ των οποίων ο εκτεταμένος αναλφαβητισμός και η φτώχεια, λειτουργούν ως εμπόδια στη σχολική επιτυχία των παιδιών. Ως εκ τούτου, τα επιτυχημένα σχολικά προγράμματα πρέπει να μετριάσουν αυτούς τους παράγοντες, παρέχοντας διαμεσολαβητές (από την κοινότητα των Ρομά) στις τάξεις, όπως ήδη κάνουν τα δημόσια σχολεία του Χαλανδρίου, και ενισχυτική διδασκαλία μετά το σχολείο για επιπλέον βοήθεια στο σπίτι και καθοδήγηση.Προτείνουμε την αξιοποίηση του οικοπέδου και του κτιρίου Εμφετζιόγλου και τη μετατροπή του σε νηπιαγωγείο το οποίο να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των παιδιών του οικισμού τα οποία έχουν αποκλειστεί από την εκπαίδευση λόγω της έλλειψης χωρητικότητας του 15ου νηπιαγωγείου. Ακόμη προτείνουμε την ανακαίνιση του ήδη υπάρχοντος Γυμναστηρίου και τη δημιουργία κερκίδων ώστε να λειτουργεί και σαν χώρος εκδηλώσεων.Επιπρόσθετα, είναι σημαντική η δημιουργία αιθουσών ενισχυτικής διδασκαλίας , αιθουσών οι οποίες να προορίζονται για τη διεξαγωγή εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων με σκοπό την ανάπτυξη των δεξιοτήτων των παιδιών όπως και μίας Γραμματείας η οποία θα φροντίζει για την ολοκληρωμένη διαχείριση και οργάνωση όλων των παραπάνω. Το νέο αυτό σχολείο θα λειτουργεί με ειδικά εξειδικευμένο προσωπικό, ειδικό εκπαιδευτικό υλικό και προσαρμοσμένο ωράριο για την κάλυψη των αναγκών αυτών των ευάλωτων ομάδων.3) ΑπασχόλησηΤο υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο, με όλες τις τροποποιήσεις που του έχουν γίνει, δεν ανταποκρίνεται ούτε κατ’ ελάχιστο στις ανάγκες της κοινότητας μας για εργασία σε αυτόν τον τομέα δραστηριοποίησής της, δηλαδή στο ατομικό, χωρίς μηχανικά ή άλλα μέσα υπαίθριο μικροεμπόριο (λουλούδια, μπαλόνια, καλάθια, κτλ.) όταν αυτός είναι ο μόνος τομέας που μας είναι λίγο μισάνοιχτος για το βιοπορισμό μας.Προτείνουμε μια κάρτα πλανόδιου γυρολόγου, η οποία θα επιτρέπει στους Ρομά να εγγραφούν ως μικροπωλητές και να ασκήσουν το εμπόριο τους ελεύθερα και νόμιμα σε όλη την ελληνική επικράτεια. Έχουμε υποβάλει στο παρελθόν αυτήν την πρόταση σε διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις.Προτείνουμε ακόμη την εφαρμογή προγραμμάτων που να προσφέρουν μαθήματα αλφαβητισμού ενηλίκων, μαθήματα προετοιμασίας για εργασία και καθοδήγηση και επαγγελματική κατάρτιση στις κοινότητες των Ρομά στην Ελλάδα.Τέλος, θα ήταν πολύ σημαντική η διευκόλυνση από την πλευρά του Δήμου όσον αφορά την παραχώρηση της σχετικής άδειας έναντι κάποιου μικρού αντιτίμου ώστε να μπορούν κατά την περίοδο τον Γιορτών Παλιάς Πόλης και των Αποκριών να πωλούν ελεύθερα και νόμιμα τα παραδοσιακά προϊόντα τους (π.χ.καλάθια).4) Αλληλογραφία κατοίκων του οικισμούΗ αλληλογραφία των κατοίκων συγκεντρώνεται στην οικεία ενός ιδιώτη με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να μην εξυπηρετούνται όπως αρμόζει και πολλές φορές να μη παραλαμβάνουν σημαντικά έγγραφα που τους αφορούν όταν ο συγκεκριμένος ιδιώτης απουσιάζει για προσωπικούς του λόγους.5) Υγεία & Κοινωνικές ΥπηρεσίεςΣύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, όλοι οι Έλληνες πολίτες έχουν δωρεάν πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, ακόμη και αν δεν είναι ασφαλισμένοι μέσω του κρατικού ασφαλιστικού συστήματος. Αυτή η διάταξη έχει συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη για τους Ρομά, πολλοί από τους οποίους είναι ανασφάλιστοι. Αποτέλεσε επίσης σημαντικό κίνητρο για τους πολίτες Ρομά ώστε να μεριμνήσουν για την έκδοση των εγγράφων τους (ταυτότητα, ΑΜΚΑ), κάτι που είναι απαραίτητο βήμα για την ένταξη. Η διάταξη, ωστόσο, δεν επιτρέπει την έκδοση Ευρωπαϊκής Κάρτας Ασφάλισης. Πολλοί Ρομά μεταναστεύουν προσωρινά σε άλλες χώρες της ΕΕ για εργασία και βρίσκονται εκεί ανασφάλιστοι.Προτείνουμε αλλαγή ώστε να επιτρέπεται η έκδοση κάρτας υγείας ΕΕ ακόμη και για ανασφάλιστους.Η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και κοινωνικές υπηρεσίες είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις γυναίκες και τα παιδιά της κοινότητάς μας. Κατά τη δημιουργία προγραμμάτων για την ένταξη των παιδιών Ρομά στα δημόσια σχολεία, θα ήταν πλεονεκτικό να διατίθενται υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής υποστήριξης τόσο στα παιδιά όσο και στις μητέρες τους. Αυτό θα διευκόλυνε την πρόσβαση στις υπηρεσίες και θα βελτίωνε ξανά την εμπιστοσύνη στο δημόσιο σύστημα.6) Διατήρηση και συνέχιση των παραδοσιακών εθίμωνΑποτελεί καίριας σημασίας ζήτημα η διατήρηση της πολιτισμικής ταυτότητας και κληρονομιάς των Ρομά και η προστασία της από οποιαδήποτε προσπάθεια αλλοτρίωσης της από εξωγενείς παράγοντεςΟ Δήμος οφείλει να μεριμνήσει μέσω δράσεων και εκδηλώσεων για τη συνέχιση των παραδοσιακών εθίμων που αφορούν το γάμο, τη βάπτιση, την κηδεία καθώς και τις θρησκευτικές εορτές (Εντερλέζι, εορτασμός της Παναγίας στις 28 Αυγούστου). Ο γάμος για τους Ρομά της Ελλάδας θεωρείται τόσο ως τελετή όσο και ως θεσμός πολύ σημαντικό γεγονός, γι’ αυτό περιβάλλεται από μια σωρεία αρχών και τελετουργιών, οι οποίες ακολουθούν σε πολύ μεγάλο βαθμό τις παραδοσιακές νόρμες.Για το λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό να συμβάλλουμε στη διατήρηση αυτού του θεσμού δίνοντας τους τη δυνατότητα να λαμβάνουν άδεια από το Δήμο για τη διεξαγωγή του παραδοσιακού γάμου τηρώντας παράλληλα τις ώρες κοινής Ησυχίας.